Dostępne metody lecznicze, które są powszechnie stosowane w przypadku chorób dotyczących układu oddechowego, bazują na dwóch wariantach- inhalacjach oraz nebulizacjach. Z niniejszej publikacji można dowiedzieć się, kiedy warto zastosować jedną albo drugą metodę. W jakich aspektach różnią się dwie przedstawione formy. Dodatkowo poznają Państwo sytuację, w których warto je zastosować. Po więcej wyczerpujących szczegółów warto umówić teleporadę u naszych specjalistów w Klikmed.
Inhalacja – najważniejsze informacje
Inhalacje to nieinwazyjna forma leczenia Pacjentów, dzięki której podawane substancje wdycha się do dróg oddechowych. Takie procesy można przeprowadzać zarówno z wykorzystaniem roztworów leków, jak również olejków eterycznych czy naparów ziołowych. Powszechnie jest to metoda wybierana przy infekcjach górnych dróg oddechowych, astmie czy innych, łagodnych dolegliwościach płucnych i oskrzelowych.
Typy inhalatorów i urządzeń do przeprowadzenia inhalacji
Leczenie inhalacjami może odbywać się z wykorzystaniem prostych urządzeń, takich jak inhalatory proszkowe albo ciśnieniowe. Wyróżnia się także modele ręczne albo stosowanie leczenia z użyciem pary wodnej z olejkami eterycznymi.
Inhalator ciśnieniowy (pneumatyczny) opiera swoje działanie na kompresorze (inaczej zwanym jako sprężarka). Powietrze zostaje tłoczone przez dyszę, wypychając lek do dróg oddechowych Pacjentów.
Ciekawą formą są inhalatory proszkowe. Lek dociera do Pacjenta w formie suchego proszku, a substancje aktywne są uwalniane przy głębokim wdechu. Najczęściej stosowaną formą leku w tym przypadku są kapsułki.
Nebulizacja – najważniejsze informacje
Nebulizacja jest specyficznym rodzajem inhalacji. Jej główną rolą jest przekształcenie substancji leczniczych w formie płynnej w aerozol. Takie formy leczenia stosuje się u Pacjentów, gdzie lek musi dotrzeć do głębszych partii w układzie oddechowym. Oznacza to, że najczęściej nebulizacje stosowane są przy poważniejszych dolegliwościach, takich jak mukowiscydoza czy astma.
Działanie nebulizatora sprawia, że płynna postać leku staje się mgiełką. Dzięki temu Pacjent z łatwością może wdychać lek.
Rodzaje nebulizatorów
Cel nebulizacji jest zawsze jeden- ma ona dostarczyć substancje czynne z leków do drzewa oskrzelowego czy płuc. Jednak można wyróżnić kilka typów nebulizatorów:
- Pneumatyczne,
- Ultradźwiękowe,
- Siatkowe.
Modele pneumatyczne urządzeń, dzięki obecności kompresora, produkują wysoce sprężone powietrze. Dzięki temu substancje lecznicze zostają rozbite na drobne cząsteczki, osiągając postać aerozolu. Zaletą tych modeli jest ich wysoka wszechstronność. Mogą być wykorzystywane do każdego typu leku. Do wad zaliczyć należy głośną pracę urządzenia.
Kolejnym typem są nebulizatory ultradźwiękowe. Tutaj wykorzystywane są fale dźwiękowe, aby płyn zamienić w mgiełkę. Są niezwykle ciche, cechują się niewielkimi gabarytami. Niestety nie będą mogły właściwe zaaplikować każdego leku, np. sterydu.
Ostatnim rodzajem są modele siateczkowe. Tutaj do pracy wykorzystywana jest niewielka, wibrująca siateczka, określana jako membrana.
Jakie parametry w nebulizacji są ważne?
Podczas wyboru nebulizatora należy zadbać o właściwe parametry techniczne. Dzięki temu można mieć pewność co do skuteczności stosowania leków. Kluczowym wskaźnikiem jest tzw. średnia aerodynamiczna wielkość cząsteczek. Potocznie określana jako MMAD.
Wielkość cząsteczek na poziomie 2- 5 mikrometrów pozwala na dotarcie do oskrzeli czy płuc każdego leku.
Ważny parametr to FPF. To tzw. frakcja respirabilna. Najwyższej klasy urządzenia posiadają odsetek cząsteczek poniżej 5 mikrometrów.
Inhalacje vs nebulizacja- porównanie
Różnice pomiędzy nebulizacją a inhalacją są znaczące. Główna to technika aplikacji leków do górnych dróg oddechowych Pacjentów.
Gdzie docierają substancje lecznicze w przypadku stosowania dwóch metod?
Nebulizacja jest techniką o wiele bardziej precyzyjną i efektywną. Pozwala na skuteczne dotarcie substancji zawartych w lekach, aż do dolnych części układu oddechowego. Inhalacje docierają płycej- najczęściej do krtani i tchawicy.
Szybkość działania i wygoda użytkowania
Użycie nebulizatora gwarantuję o wiele wyższą skuteczność w leczeniu, także w sytuacji wystąpienia poważnych chorób związanych z układem oddechowym. Najczęściej substancję podane w formie mgiełki uwidaczniają swoje działanie już po 24 godzinach od momentu wykonania nebulizacji.
Wygodniejsze, a także bezpieczniejsze w użyciu są nebulizatory.
Koszty, dostępność
Inhalacje są metodą leczenia schorzeń związanych z górnymi drogami oddechowymi, które mogą być wykonane bez specjalistycznych urządzeń- w domu. Cechuje je łatwa dostępność. Dla przykładu, w celu nawilżenia śluzówki, odetkania zatkanego nosa, wystarczy przygotować napar w naczyniu, nad którym Pacjent bardzo blisko się pochyla. W przypadku nebulizacji zawsze należy korzystać z profesjonalnych urządzeń. W związku z tym inhalacje możemy zawsze wykonać w domu, a nebulizacja wiąże się z zakupem specjalistycznego urządzenia.
Kiedy należy stosować inhalację, a kiedy nebulizację
Wybór pomiędzy dwoma opisanymi metodami leczenia zależy w głównym stopniu od specyfiki choroby Pacjenta. Dodatkowo należy wziąć pod uwagę potrzeby i preferencję danej osoby. Wybór powinien być uwarunkowany zdiagnozowanymi objawami choroby. Niebagatelne znaczenie odgrywa również wiek Pacjenta. Najlepszym rozwiązaniem jest konsultacja z lekarzem, który jasno wskaże lepszą metodę leczenia.
Łagodne infekcję górnych dróg oddechowych
W przypadku łagodnych infekcji, które toczą się w górnych drogach oddechowych, przeziębień, najczęściej zaleca się stosowanie inhalacji. Specjaliści wskazują także, że inhalacje to dobry wybór, żeby złagodzić uporczywe objawy alergiczne. To bardzo skuteczny proces w oczyszczaniu i nawilżeniu śluzówki.
Przewlekłe choroby dróg oddechowych
Kiedy Pacjent cierpi na schorzenia przewlekłe obejmujące drogi oddechowe, jasno wskazuję się, że preferowaną formą leczenia są nebulizacje. Pomogą w obturacyjnej chorobie płuc (POChP). Nebulizacja jest wskazana przy zapaleniach płuc czy oskrzeli. Jeśli Pacjent cierpi na infekcje bakteryjne czy dolegliwości i podłożu grzybiczym, lek zaaplikowany przez nebulizator zadziała skuteczniej.
W razie wystąpienia silnego kaszlu, obecności dużej ilości wydzieliny, nebulizacja również jest bardziej wskazana.
Dzieci i seniorzy
Dla dzieci, już od 1 roku życia, pediatrzy zalecają wykonywanie nebulizacji. Jednak leczenie ma się odbywać z wykorzystaniem maski, a nie ustnika (ten można zastosować dopiero od 4- 5 roku życia). Przezroczysta, wygodna maska z otworami, nakładana jest dziecku na twarz, obejmując okolice ust i nosa. Urządzenie przerabia płynną sól fizjologiczną, przeciwzapalne leki na mgiełkę, która bezinwazyjne dociera do układu oddechowego najmłodszych Pacjentów.
W przypadku seniorów wybór pomiędzy inhalacją a nebulizacją jest kwestią wysoce indywidualną. Wynika to ze stanu ogólnego zdrowia czy możliwości wykonania nebulizacji.
Praktyczne wskazówki
Prawidłowe używanie inhalatorów oraz nebulizatorów
Kluczowe jest bezpośrednie trzymanie maski przy twarzy albo ustnika na właściwej głębokości w buzi. Nie można leżeć- należy usiąść prosto. Podczas pracy urządzenia oddychanie powinno być spokojne, miarowe, głębokie. Jeśli w trakcie leczenia stosowane są sterydy, należy umyć twarz (przy stosowaniu maski), albo przepłukać buzię po wykonaniu nebulizacji z ustnikiem.
Czyszczenie i konserwacja
Po każdej aplikacji leków, urządzenia wymagają przepłukania maski, ustnika, a także pojemnika z lekiem ciepłą wodą. Nie zaleca się stosowania żadnych detergentów myjących. Nie można stosować wrzątku. Dezynfekcja zalecana jest raz na tydzień, przy użyciu roztworu alkoholowego.
Konserwacja polega na regularnej wymianie filtrów. Zmiana koloru filtra z białego na kremowy/ jasno brązowy, jest wskazaniem do zmiany. Najczęściej wymienia się filtr raz w miesiącu.
Postępowanie w przypadku braku satysfakcjonujących rezultatów zdrowotnych
W sytuacji poprawnego stosowania inhalacji, a także nebulizacji, przez około 5 dni, i braku poprawy stanu zdrowia, niezwłocznie należy skonsultować się z lekarzem. Wówczas najprawdopodobniej stosowane metody nie są wystarczające, aby poradzić sobie z objawami przebiegającej infekcji.