Żeńskie hormony płciowe dbają o wygląd, kondycję i zdrowie. Wśród najważniejszych znalazł się progesteron. Jeśli występuje go zbyt mało, Kobieta boryka się z problemami związanymi z zapłodnieniem. Poznaj przyczyny takiego stanu i wdrażane metody leczenia.
Najważniejsze informacje
Progesteron to hormon występujący głównie wśród Kobiet, ale w niewielkich ilościach także u mężczyzn. Inną nazwą jest luteina. Cechuje się budową steroidową. Produkowany jest przez jajniki, komórki ciałka żółtego, i należy do gestagenów. Progesteron wytwarzany jest także w korze nadnerczy oraz w męskich jądrach.
Jego główną rolą jest oddziaływanie na komórki, które posiadają receptory progesteronowe. Jest niezbędnym hormonem do podtrzymania ciąży. Dodatkowo wraz z estradiolem, pobudza gruczoł mlekowy pozwalając na laktację po porodzie.
Prawidłowy poziom progesteronu
Nie ma jednego, prawidłowego wskaźnika poziomu progesteronu. Zależy to od fazy cyklu, w jakim znajduje się Kobieta. Przy fazie folikularnej to od 0,28 do 0,72 ng/ml. Jeśli mówimy o fazie okołoowulacyjnej, wtedy poziom w normie mieści się od 0,64 do 1,63 ng/ml. Normy są najwyższe przy fazie lutealnej – od 4,71 aż do 18,0 ng/ml.
U mężczyzn referencyjny zakres progesteronu wynosi od 0,2 do 1,38 ng/ml.
Przyczyny niedoboru i nadmiaru progesteronu
Progesteron to hormon, który jest wytworzony w kobiecym organizmie głównie w fazie lutealnej.
Wysoki progesteron może być wynikiem:
- Zajścia w ciążę,
- Zażywania antykoncepcji doustnej,
- Znajdowanie się w fazie lutealnej,
- Nowotwór jajnika albo nadnerczy,
- Cysta lutealna.
Przyczyny niskiego progesteronu to przede wszystkim problemy z płodnością. Głównego powodu upatruje się w niewydolności ciałka żółtego albo problemów z łożyskiem w czasie ciąży. Co więcej, za zbyt niski poziom progesteronu w organizmie może odpowiadać również dysfunkcja działania przysadki mózgowej bądź podwzgórza.
Wskazać należy także wejście w fazę menopauzy.
Jakie objawy można zaobserwować?
Za niski progesteron wykazuje objawy widoczne w problemach z zapłodnieniem. Dodatkowo, jeśli hormon osiąga za niskie stężenie w trakcie trwania ciąży, wówczas objawem może być problem z jej utrzymaniem. Symptomami świadczącymi o takim zjawisku mogą być krwawienia albo plamienia z dróg rodnych, które często łączą się z bólem w dolnej części brzucha oraz skurczami macicy.
W takim przypadku, każdorazowo, indywidualnie, lekarz prowadzący będzie decydować o jego suplementacji.
Jeśli Kobieta nie jest w ciąży, a ma zbyt niski poziom progesteronu, wówczas objawem są nieregularne cykle miesiączkowania. Dodatkowo może pojawiać się przesuszona skóra wraz z nadmiernym wypadaniem włosów.
Jeśli poziom hormonu jest za wysoki, pojawia się;
- obrzęk całego ciała,
- zatrzymywanie wody,
- zespół nadnerczo – płciowy,
- żylaki,
- zespół policystycznych jajników (PCOS),
- niewydolność wątroby.
Diagnostyka
Poziom progesteronu u Kobiety nierozerwalnie związany jest z fazami jej cyklu miesiączkowego albo zajęciem w ciążę. Wykonuje się badania z krwi, dokładnie oznaczając poziom hormonu.
U mężczyzn bada się poziom progesteronu w sytuacji podejrzenia chorób nadnerczy.
Leczenie
Jeśli u Pacjentów zdiagnozowany zostaje zbyt niski poziom progesteronu, podawane są medykamenty zawierające ten hormon. Dokonuje się w niektórych przypadkach indukcji owulacji, jeśli jest ona przyczyną tego stanu. W przypadku zbyt wysokiego stężenia stosuje się leczenie przyczynowe. Przy guzach jest to leczenie chirurgiczne. Niweluje się zaobserwowane objawy, tj. ból, obrzęki, uczucie senności czy wzdęcia. W każdym przypadku medyk indywidualnie dobiera dawki oraz rodzaj leków do potrzeb indywidualnych Pacjenta.
FAQ- najczęstsze pytania o luteinę
1.Czy samodzielnie można wyregulować luteinę?
Regulacja poziomu tego hormonu zawsze musi odbywać się pod kontrolą lekarza. Wspomagająco można prowadzić dietę bogatą w cynk, magnez oraz witaminę B6.
2.Jakie problemy pojawią się w ciąży przy niskim progesteronie?
Jeśli progesteron w ciąży jest zbyt niski, grozi to przede wszystkim poronieniem. Dodatkowo występuje ryzyko ciąży pozamacicznej albo problem z zagnieżdżeniem zarodka.
3.Jakie są skutki uboczne niskiego poziomu?
Przy niskim poziomie hormonu dochodzi do skrócenia fazy lutealnej. W czasie miesiączki pojawiają się bardzo obfite krwawienia oraz plamienia przed miesiączką.
4.Jakie są powikłania za dużej ilości progesteronu?
Przy wysokim stężeniu pojawia się zmęczenie, które łączy się z zawrotami głowy. Pojawia się też niskie ciśnienie krwi oraz tkliwość piersi.
Bibliografia;
- MEDEVIS. „Progesterone – test/diagnosis background” (2020). WHO Health Technologies.,
- A. Jakimiuk, M. Sendrakowska, R. Jach, Endokrynologia ginekologiczna. Zaburzenia cyklu. Niepłodność, Warszawa: PZWL, 2021.,
- J. Kornafel, Hormony – rola, działanie, zaburzenia, Wrocław: Wydawnictwo MedPharm Polska, 2018.