Właściwy poziomu cukru we krwi jest podstawą dobrego samopoczucia. Coraz większa ilość Pacjentów umawia wizyty do gabinetów z problemem hipoglikemii. Poznaj jej przyczyny i charakterystyczne objawy.
Charakterystyka dolegliwości
Niedocukrzenie, a więc patologiczna ilość cukru we krwi, określana jest przez medycynę jako hipoglikemia. Występuje w sytuacji, gdy stężenie glukozy jest niższe, niż 70 mg/ decylitr. To stan, który bezpośrednio zagraża zdrowiu, a niekiedy nawet życiu. Glukoza to podstawowa energia dla funkcjonowania tkanek w naszym organizmie. Jej zbyt mała ilość bezpośrednio wiąże się z zaburzeniem w funkcjonowaniu licznych narządów.
Wyróżnić można hipoglikemię lekką (gdy chory nie traci świadomości i sam podejmuje reakcje) oraz hipoglikemię ciężką (niezbędna będzie pomoc osoby trzeciej w podaży węglowodanów).
Przyczyny
Wynik glukozy we krwi wiąże się z jej wchłanianiem w jelitach. Dodatkowo zależy również od produkcji glukozy w nerkach oraz w jelitach. W głównym stopniu za równowagę pomiędzy produkcją a zużyciem glukozy odpowiada trzustka. Zaburzenia mogą wywoływać przede wszystkim leki przyjmowane przez cukrzyków (insulina). Jeśli po zażyciu dawki nie spożywamy posiłku albo będzie on miał zbyt małą kaloryczność, może wystąpić omawiany stan.
Przyczyną hipoglikemii u osób bez cukrzycy jest często intensywne picie alkoholu. Wskazać należy zaburzenia odżywiania oraz choroby nerek. Problem wynikać może z zaburzeń hormonalnych. Co więcej, zbyt niska wartość glukozy we krwi może wynika ze zbyt intensywnego wysiłku fizycznego. Często ma miejsce u osób, które stosują bardzo restrykcyjną dietę, która prowadzi do niedożywienia.
Objawy
Od danego Pacjenta zależy, że objawy są widoczne przy poziomie glukozy 70 mg czy niższym. Często Pacjenci odczuwają kołatanie serca, które połączone jest nadmierną potliwością. To alarmowa reakcja naszego organizmu. Często występuje bladość skóry, a także spowolnienie wykonywanych ruchów, tzw. apatyczność. Chory odczuwać może niepokój i napięcie. Do popularnych objawów zaliczane jest mrowienie wokół ust i tzw. wilczy głód. Organizm sam upomina się o dawkę cukru.
Hipoglikemia ciężka objawia się zaburzeniami świadomości albo jej całkowitą utratą. Pojawiają się silne zawroty głowy, problemy z ostrym widzeniem. Często występują drgawki i problem z utrzymaniem równowagi.
Diagnostyka
Pierwszy krok w procesie diagnostyki to wywiad z Pacjentem. Następnie oznacza się poziom glukozy, a także ogólne badanie moczu. Konieczne jest także zbadanie insuliny. Cukier oznacza się przez pobór próbki krwi w laboratorium. Chory samodzielnie w domu używa glukometru. U osób ze zdiagnozowaną cukrzycą, powszechnością stało się używanie czytników CGM (ciągły monitoring glukozy).
Leczenie
Warto wiedzieć, jak leczyć hipoglikemię. Niski poziom cukru wymaga natychmiastowej reakcji. Pierwszy, podstawowy krok, to spożycie węglowodanów prostych, które zawierają 10- 20 g glukozy. Osoby chore na cukrzycę mają przy sobie cukier w zwykłej postaci. W aptekach można dostać tabletki z glukozą. Co ważne, nie można stosować produktów bogatych w tłuszcz, np. czekolady. Wynika to z faktu, że tłuszcz opóźnia wchłanianie cukru. Po około 10- 25 minutach po spożyciu w organizmie następuje wzrost poziomu glukozy. Co ważne, aby sytuacja nie powtórzyła się po kilkudziesięciu minutach, należy zjeść dobrze zbilansowany posiłek. Jeśli Pacjent mierzy się z nawracającymi epizodami choroby, musi znajdować się pod stałą opieką i kontrolą specjalisty. Najczęściej wdrożona zostaje stała podaż insuliny, która zapobiega tak gwałtownym reakcjom organizmu.
FAQ- najczęstsze pytania o hipoglikemię
1.Czy dolegliwość jest groźna?
Tak, zwłaszcza w perspektywie długoterminowej. Może prowadzić m.in. do zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu, zawału albo zaburzeń neurologicznych.
2.Czy da się zapobiec chorobie?
Tak, zaleca się prowadzenie zdrowej, dobrze zbilansowanej diety, w tym jedzenie o stałych porach. Nie wolno pomijać także ostatniego posiłku przed snem.
3.Czy stan występuje u osób bez cukrzycy?
Tak, taka dolegliwość może wystąpić u osób, które nie cierpią na cukrzycę. Wtedy nazywana jest hipoglikemią reaktywną.
4.Co mieć przy sobie przy ciężkiej stadium choroby?
Jeśli Pacjent ma silne objawy hipoglikemii, zawsze glukagon w sprayu albo w zastrzyku powinien znaleźć się w torebce czy plecaku. To środek, który ratuje w takich przypadkach życie.
Bibliografia:
- World Health Organization (WHO). (2016). Global Report on Diabetes. World Health Organization.,
- Andrzejewski, W., & Sierżantowicz, J. (2017). Hipoglikemia w cukrzycy – problem kliniczny i terapeutyczny. Przegląd Lekarski, 74(12), 832-837.,
- Kucharska, A. (2019). Hipoglikemia i jej rola w leczeniu cukrzycy. W: W. Andrzejewski, P. Wójcik (red.), Cukrzyca. Praktyka kliniczna (s. 148-158). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.