Ciąża to wyjątkowy, ważny czas w życiu każdej Kobiety. Lekarze starają się zadbać o zdrowie matki i jej nienarodzonego dziecka. Ma to szczególne znaczenie, gdy w ciąży Kobieta cierpi na inne dolegliwości. Często spotykanym schorzeniem przewlekłym jest endometrioza w ciąży. Poznaj najważniejsze informacje dotyczące tego zagadnienia.
Endometrioza- co to jest?
Określenie endometriozy (inaczej gruczolistości macicy), dotyczy błony śluzowej, która wyściela jamę macicy. Choroba objawia się przerostem tej błony, której głównym zadaniem jest właściwa implementacja oraz przyjęcie zarodka. W związku z tym, choroba znacząco utrudnia zajście w ciążę, prowadząc do zaburzeń płodności. Przyczyną omawianej dolegliwości jest brak równowagi hormonalnej w organizmie Pacjentki. Badania statystyczne wskazują, że na endometriozę cierpi już od 4 do 30% Kobiet, które znajdują się w okresie rozrodczym.
Czy przy endometriozie można mieć dzieci? Tak, chociaż Kobieta wymaga szczególnej kontroli i opieki medycznej. Duży wpływ na powodzenie zapłodnienia ma stopień występowania choroby oraz szybkość zastosowania terapii medycznej.
Etapy i typu endometriozy
Nauka wyodrębniła trzy typy endometriozy:
- Głęboką,
- Torbiele endometrialne,
- Endometriozę otrzewnową.
Co ważne, wyróżnić można różne stopnie zaawansowania choroby.
Endometrioza głęboka występuje u Pacjentek z tkanką endometrialną, która nacieka na głębokość ponad 5 mm poza obszar otrzewnej. Zmiany dotykają innych organów Pacjentki, takich jak np. pęcherz moczowy czy moczowody.
Torbiele endometrialne osiadają na jajnikach. Określane inaczej jako torbiele czekoladowe (torbiele wypełnia ciemnobrązowa, gęsta krew).
Endometrioza otrzewnowa jest najczęściej występującym typem choroby. Cechuje się zmianami na otrzewnej (błonie, która otacza miednicę oraz jamę brzuszną), przypominając błonę śluzową znajdującą się w macicy.
Stopień I endometriozy oznacza występowanie choroby w najmniejszym, minimalnym stadium. Nie występują tutaj znaczące zrosty, a jedynie izolowane implanty.
Stopień II wskazuje na łagodny przebieg choroby. W tym stadium obserwuje się powierzchowne implanty o konglomeratach, które nie przekraczają 5 mm. Zmiany są rozsiane na jajnikach oraz na otrzewnej.
Stopniem III określa się endometriozę średniozaawansowaną. Wyróżnić można liczne implanty powierzchniowe, o strukturze głęboko naciekającej. Co więcej, mogą występować zrosty okołojajnikowe oraz jajowodowe. W tym stopniu choroby pojawiają się również torbiele endometrialne, których średnica wynosi co najmniej 10 mm.
Stopień IV oznacza występowanie endometriozy w najbardziej zaawansowanym stadium. Oznacza ciężki przebieg choroby. U Pacjentek obserwuje się masywne zrosty, duże i liczne torbiele endometrialne czy liczne implanty powierzchniowe i głęboko naciekające.
Objawy endometriozy
Endometrioza jest chorobą, która wykazuje różne objawy. Komórki, które znajdują się w błonie śluzowej w ogniskach choroby, mają podobną budowę do komórek znajdujących się w macicy. W związku z tym reagują na zmiany hormonalne, wywołując silny ból czy zaburzenia miesiączkowania. Mogą także występować u Pacjentek objawy pozamaciczne. Stosunki seksualne bywają bolesne i nie przyjemne. Mogą występować silne, przewlekłe bóle podbrzusza oraz ból w okolicach krzyżowych. Endometrioza jest chorobą, która znacząco wpływa na ogólną jakość życia każdej Pacjentki.
Endometrioza a płodność- mechanizmy wpływu
Endometrioza a zajście w ciążę jest tematem niezwykle złożonym. Obecność choroby utrudnia zapłodnienie. Często choroba powoduje brak owulacji, nawet pomimo tego, że nie wywołuje u Pacjentek żadnych objawów.
Zrosty i nieprawidłowości anatomiczne
Znaczący wpływ na płodność mają zrosty i nieprawidłowości anatomiczne, które występują podczas endometriozy. Prawidłowe komórki w jamie macicy, podczas przemieszczania do jajników, poddawane są działaniu hormonów. Przez to krwawią i pojawia się stan zapalny, który doprowadza do pojawienia się zrostów. Powstałe zrosty najczęściej prowadzą do niedrożności jajowodów. W praktyce transport komórki jajowej do macicy staje się niemożliwy- co utrudnia albo uniemożliwia zapłodnienie.
Kolejnymi nieprawidłowościami anatomicznymi są torbiele endometrialne. Zaburzają cały proces owulacji oraz skutecznie zakłócają prawidłową pracę jajników.
Zaburzenia hormonalne
Zagadnienie endometriozy a ciąży nierozerwalnie wiąże się z występowaniem zaburzeń hormonalnych. Ich obecność może negatywnie wpływać na dojrzewanie oocytów, obniżając jednocześnie skuteczność procesu zapłodnienia. Endometrioza może przyczyniać się także do zakłócenia receptywności endometrium, przez co implantacja zarodka jest znacznie utrudniona.
Przebieg ciąży u kobiet z endometriozą
Przebieg ciąży z endometriozą zależy od stopnia choroby. Dodatkowo duże znaczenie ma występowanie wcześniejszego leczenia o charakterze operacyjnym (laparoskopowe usunięcie zrostów). Od tego, czy jest to pierwsza ciąża, czy kolejna, również zależy, jak Kobieta będzie się czuć i jak przebiega cała ciąża.
Łagodzenie objawów podczas ciąży
Endometrioza a ciąża ma bardzo ciekawe korelację. Okazuje się, że zajście w ciążę czasowo łagodzi objawy omawianej choroby. Ma na to przede wszystkim wpływ zwiększona produkcja progesteronu.
Powikłania
Ciąża podczas endometriozy jest uważana za stan wysokiego ryzyka dla Kobiety. Mogą występować poronienia. U niektórych Pacjentek dochodzi do ciąży pozamacicznej (zarodek zagnieżdża się poza macicą). Często zdarzają się także przedwczesne porody. Dodatkowo w trakcie ciąży pojawiają się problemy z łożyskiem (często pojawia się tzw. łożysko przodujące). Jednym z powikłań jest możliwość wystąpienia krwotoku przed i poporodowego.
Potrzeba specjalnej opieki dla Kobiet z endometriozą
Zaszłam w ciążę przy endometriozie- co dalej? Przebieg ciąży przy endometriozie wymaga specjalnej opieki medycznej i stałego monitorowania stanu płodu. W tym celu zalecane jest wykonywanie USG ginekologicznego mniej więcej co 2 tygodnie. Ważne jest także wdrożenie odpowiednich działań o charakterze profilaktycznym, które umożliwią uniknięcie wielu nieprawidłowych działań w ciąży.
Leczenie i zarządzanie chorobą w ciąży
Endometrioza w czasie trwania ciąży jest wciąż leczona. Najczęściej stosuje się leki hormonalne albo przeciwbólowe.
Leki i terapia hormonalna przed i w trakcie ciąży
Niektóre Pacjentki korzystały z terapii hormonalnej w celu leczenia endometriozy przed ciążą. Po zajściu w ciążę praktyka ta może zostać kontynuowana, o ile będzie przebiegała w zmodyfikowany sposób. Możliwe jest także całkowite przerwanie terapii hormonalnej na czas ciąży. Wybór zależy od indywidualnych zaleceń lekarskich.
Chirurgia przed- ciążowa
Endometrioza a ciąża może wiązać się z zabiegami chirurgicznymi, które były wykonywane przed udanym zapłodnieniem. Wiele Pacjentek w celu walki z chorobą decydowało się na laparoskopowe usuwanie powstałych ognisk endometriozy. Jeśli Kobieta poddawała się takim zabiegom medycznym, znacząco zwiększa swoje szanse na bezproblemowy przebieg całej ciąży. Dodatkowo warto zaznaczyć, że chirurgia przed- ciążowa jest zalecana dla wielu Pacjentek, w celu zwiększenia płodności. Dodatkowo jest to bardzo skuteczny sposób przy występowaniu uporczywych dolegliwości bólowych, które nie ustępują po zastosowaniu leczenia farmakologicznego.
Praktyczne wskazówki i checklista dla Kobiet z endometriozą starających się zajść w ciążę
Co możesz zrobić samodzielnie?
Masz endometrioze i chcesz zajść w ciążę? Możesz wykonywać szereg samodzielnych czynności, które zwiększą Twoje szanse na upragnione potomstwo. Kluczowy jest zdrowy styl życia i właściwa dieta. Konieczna będzie regularna suplementacja witaminami E i C, spożycie dużej ilości ekologicznych warzyw. Unikaj używek, przetworzonej żywności i cukru.
Zapisywanie objawów to również jeden ze skutecznych sposobów, by pomóc sobie w zajściu w ciążę pomimo endometriozy. To pozwoli m.in. na dokładną ocenę owulacji.
Niezwykle ważna jest także odpowiednia ilość aktywności fizycznej. Ruch znacząco, korzystnie wpływa na płodność.
Kiedy skonsultować się ze specjalistą?
Jeśli starania zajęcia w ciąży przy endometriozie nie przynoszą zamierzonych rezultatów, w takim przypadku warto skonsultować się z lekarzem specjalistą. Dzisiejsza medycyna oferuję szereg wielu, różnorodnych rozwiązań, które wspomagają zajście w ciążę. Do najbardziej popularnych zaliczyć należy przede wszystkim metodę in vitro albo inseminację. Jeśli endometrioza występuje w I, II stopniu, wówczas zajście w ciąże naturalnymi metodami uznaje się za możliwe. Jeśli jednak u Pacjentki zdiagnozowana została endometrioza III albo IV stopnia, w takim przypadku konieczne będzie skorzystanie z usług medycznych. Konsultacja z lekarzem jest doskonałą metodą na rozwianie posiadanych wątpliwości.